قاووت 40 گیاه کرمانی

خرداد ماه سال 93 بود که جواب تست دوپینگ حمزه نکویی، وزنه‌بردار نوجوان کرمانی، که برای تست دوپینگ به سوئیس رفته بود، مثبت شد.

و بعد از آن نکویی در مصاحبه‌ای اعلام کرد: دوپینگ دیگه چیه؟ من کرمانی هستم و فقط کمی قُوَّتو یا همون قاووت خورده بودم!!!

شایدآنجا نخستین باری بود که مردم از خودشان پرسیدند: قُوَّتو؟! قُوَّتو یا قاووت دیگه چیه؟!

قاووت یا قُوَّتو چیست؟

قاووت یا همان قُوَّتو، این معجون شگفت‌انگیز که سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان و املاح معدنی است،

از تنقلات مناطق مختلف ایران، به خصوص کرمان است. قاووت کرمانی در واقع پودری است قهوه‌ای رنگ،

تهیه شده از انواع مغزیجات شامل مغز پسته، خُرفه، کَنَف، کنجد، خشخاش، گشنیز، تخم کتان،

تخم شربتی، جو دوسر، تخمه آفتاب‌گردان، سیاه دانه، ختمی، گل گاوزبان، دارچین، زنجبیل، هل باد،

میخک، نخودچی، آویشن، مرزنگو، هل سبز، قهوه و رازیانه. به این صورت تهیه می‌شود که ابتدا مواد را تمیز کرده و برخی از آنها را سنگشور می‌کنند.

پس از خشک کردن، هرکدام از مواد را جداگانه تفت داده و سپس تمام مواد را با شکر مخلوط و آسیاب می‌کنند.

این پودر خوراکی در انواع گوناگونی تولید می‌شود و طعم‌های مختلفی دارد.

برای تهیه این طعم‌های متنوع از مواد گوناگونی مثل نخود، پسته و … استفاده می‌شود. و هر نوع آن خواص مخصوص به خود را دارد.

هر صد گرم قاووت، چهارصد کالری دارد. و مقدار انرژی ذخیره شده در یک قاشق غذاخوری از آن شصت کالری است.

قاووت کرمانی پودری است قهوه‌ای رنگ تهیه شده از انواع مغزیجات

انواع قاووت

قاووت در ترکیب با مواد گوناگون در طعم‌ها و خواص مختلفی تولید می‌شود. در ادامه سعی کردیم چند نوع معروف قاووت را به همراه خواص آن بنویسیم.

قاووت چهل گیاه

ترکیب چهل و سه گیاه دارویی و دانه‌های روغنی است. و از جمله خواص آن می‌توان به تسکین دردهای رماتیسمی، انرژی زا، سرشار از آهن، تقویت قوای جنسی، مقوی بی‌نظیر اعصاب و درمان نازایی اشاره کرد. این ترکیب طبیعت بسیار گرمی دارد. و برای فصول سرد سال بسیار توصیه می‌شود.

قاووت خشخاش

با خاصیت آرام‌بخشی، مسکّن سردرد، درمان سرفه و سرماخوردگی، سرشار از املاح معدنی است و موجب تقویت قوای جنسی می‌شود. این ترکیب طبیعت خنکی دارد. مناسب تمام فصول است. همچنین هنگام قاعدگی زنان به تسکین درد کمک کرده و یاری می‌رساند.

قاووت نارگیل نخود

این ترکیب با خاصیت اشتها آوری، تقویت استخوان‌بندی کودک، سرشار از مواد معدنی، حاوی ویتامین‌های آ و ای و دی، مناسب کودکان است. ترکیبی تماما گیاهی که جایگزین مناسبی برای انواع مکمل‌های تغذیه‌ای شیمیایی است. به همین جهت مناسب کودکانی است که کمبود وزن داشته و رشد آنها به کندی صورت می‌گیرد.

قاووت کنجد

این ترکیب سرشار از آهن، معطر و خوش طعم و خون‌‌ساز است. مصرف آن برای افراد دارای کم‌خونی، تالاسمی و فقر آهن به شدت توصیه می‌شود. هم‌چنین زنان باردار با مصرف این ترکیب خون‌ساز به خون‌رسانی به جنین خود کمک شایانی می‌کنند.

این ترکیب سرشار از آهن، معطر و خوش طعم و خون‌‌ساز است.

خواص قاووت

خواص دارویی و درمانی قاووت یا قُوَّتو بسیار گسترده و فراوان است.

قُوَّتو معمولا طبع گرمی دارد و برای گروه‌های سنی مختلف و بدون محدودیت جنسیتی قابل استفاده است.

با توجه به ترکیبات قاووت و دانه‌های گیاهی چربی که در آن استفاده شده است (مثل کنجد)، منبع خوب اسیدهای چرب غیراشباع و ترکیبات آنتی‌اکسیدان است. و به دلیل وجود ترکیبات مغذی شامل استرول‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، گلیسرول و… که برای فعالیت قلب و عروق بدن مفید هستند، مصرف قاووت عملکرد قلب و عروق را بهبود می‌بخشد.

از جمله خواص عمومی قاووت می‌توان به رفع خستگی ذهنی و جسمی، موثر در درمان دردهای رماتیسمی، پا درد، کمردرد، سردرد، افزایش توان جسمی، رفع بی‌خوابی و سرگیجه، تقویت چشم و اعصاب، جلوگیری از ریزش مو و ابرو، تقویت حافظه، رفع درد دندان و مسهل بودنش اشاره کرد.

هم‌چنین قاووت به‌طور اختصاصی برای زنان باردار موجب افزایش مقاومت بدنی و تقویت سیستم ایمنی می‌شود و در رشد جنین تاثیر مثبتی دارد. علاوه بر این بعد از زایمان، مصرف قُوَّتو موجب افزایش شیر در مادران شیرده خواهد شد.

مصرف قاووت در زنان باعث کاهش درد ناشی از قاعدگی می‌شود. و در مردان افزایش قدرت و نیروی مردانگی را موجب خواهد شد. علاوه بر این ضعف و ناتوانی افراد سالخورده را کاهش می‌دهد، و موثر در رشد جسمی و ذهنی کودکان است.

قاووت در زنان باعث کاهش درد ناشی از قاعدگی می‌شود.

قاووت برای چه بیمارانی مناسب است؟

با توجه به خواص ذکر شده از قاووت، برای درمان بسیاری از بیماری‌های جسمی شایع می‌توان به عنوان مکمل تغذیه‌ای از آن بهره گرفت. و روند بهبودی را تسریع کرد.

تمامی بیماران دارای ضعف جسمانی، بیماران کرونایی و… برای رفع خستگی و بی‌حالی خود می‌توانند از قُوَّتو بهره بگیرند. این ترکیب سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث بهبود عملکرد سلول‌های ایمنی بدن می‌شود. هم‌چنین برای افرادی که اضافه وزن داشته و در تلاش برای کاهش وزن هستند نیز مناسب است. به این جهت که ریز مغذی‌های موجود در قاووت باعث جلوگیری از ریزش مو می‌شوند. در بیماران دارای پوکی استخوان با داشتن کلسیم گیاهی می‌تواند موثر واقع شود. بیماران دارای کم‌خونی، تالاسمی و مینور می‌توانند از خاصیت خون‌سازی این ترکیب نهایت استفاده را ببرند.

موارد منع مصرف

در بیماران دیابتی به علت وجود داشتن شکر در این ترکیب، بهتر  است در مصرف آن احتیاط شود.

و یا نمونه‌های مخصوص بیماران با قند خون بالا که دارای شکر کمتری هستند، استفاده شود.

هم‌چنین در هفته‌های نخست بارداری، به علت طبع گرم این ترکیب، زیاده‌روی در مصرف آن برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.

چرا که احتمال بسیار ضعیفی برای سقط جنین وجود دارد.

اما در ادامه و زمانی که موقعیت جنین در رحم مادر تثبیت شد، مصرف قاووت نه تنها ضرری ندارد، بلکه برای جنین و مادر بسیار مفید هم خواهد بود.

ریز مغذی‌های موجود در قاووت باعث جلوگیری از ریزش مو می‌شوند.

نحوه مصرف قاووت

قاووت به همان صورت پودر قابل استفاده است. در صورتی که مصرف پودر آن برای شما دشوار است می‌توانید یک قاشق از آن را در یک لیوان آب جوش، شیر یا چای بریزید، هم بزنید و وقتی به خوبی مخلوط شد، نوش جان کنید. هم‌چنین لازم به ذکر است از قاووت در تهیه انواع کیک و شیرینی و دسر مخصوص می‌توان استفاده نمود. کافی است کمی خلاقیت به خرج دهید و از این پودر انرژی‌زا در دستورهای شیرینی پزی خود استفاده کنید.

طرز تهیه کیک قاووت

مواد لازم  برای تهیه این کیک:

نصف فنجان قاووت چهل گیاه یا قاووت کرمانی، یک فنجان آرد، دو عدد تخم مرغ، یک ق.غ بکینگ پودر، نصف فنجان شیر، نصف فنجان شکر، نصف فنجان روغن مایع یا کره، میوه‌های فصل به میزان لازم و جهت تزئین

فر را با دمای 160 درجه سانتی‌گراد یا 250 درجه فارنهایت روشن کنید تا گرم شود.

تخم مرغ و شکر را حدود هشت تا ده دقیقه با هم‌زن بزنید تا پف کند به صورتی که اگر ظرف را برعکس کنید مواد از داخل آن نریزد.

بعد روغن و شیر را اضافه کنید و هم بزنید تا حسابی مخلوط شود.

آرد، بکینگ پودر، پودر قاووت یا قُوَّتو را باهم سه بار الک کرده و بعد کم کم اضافه کنید و به آرامی هم بزنید تا یکدست شود.

داخل قالب یا ظرف پیرکس را چرب و آرد پاشی کنید.

بعد مواد کیک را داخل قالب بریزید و به مدت نیم ساعت تا چهل و پنج دقیقه داخل فر بگذارید تا خوب بپزد.

وقتی قالب را از فر خارج کردید، اجازه دهید خنک شود.

سپس کیک قاووت را بیرون آورده و رویش را با شکلات، پودر پسته، پودر نارگیل و یا میوه‌های فصل تزئین کنید.

میزان مواد ذکر شده برای چهار نفر است.

جهت تهیه این کیک برای تعداد افراد بیشتر، میزان مواد را به نسبت تعداد افراد دو برابر یا چند برابر بیشتر کنید.

کیک قاووت را بیرون آورده و رویش را با شکلات، پودر پسته، پودر نارگیل و یا میوه‌های فصل تزئین کنید.

قاووت در فرهنگ‌های قومی مختلف

 در کرمان ، آذربایجان، کردستان، زنجان و اردبیل

خضر که از پیامبران گذشته ایران است، مراسم و آیین‌های مختلفی را در باورهای مردم از خود برجای گذاشته است.

از آن جمله می‌توان به مراسم خضر نبی اشاره کرد که در فصل زمستان در استان‌های آذربایجان، کردستان، اردبیل و زنجان برگزار می‌شود.

به طور معمول این مراسم توسط زنان و دختران حاجتمند ترتیب داده می‌شود.

این مراسم اینطور برگزار می‌شود که شخصی که قصد برگزاری مراسم را دارد از اقوام و آشنایان و همسایگان خود دعوت می‌کند.

سپس با کمک آنها ابتدا مقداری گندم، جو، ارزن، شاهدانه، تخم هندوانه، تخم خربزه، نخود، کنجد، عدس و ماش را تفت داده و سپس پودر می‌کند.

به این پودر قاووت می‌گویند.

سپس آن را در طشتی می‌ریزند و در اتاق آرام و پاکیزه‌ای که هیچ‌کس در آن حضور ندارد یک شال سفید یا قرمز پهن می‌کنند و طشت آرد را وسط شال می‌گذارند.

در پیرامون شال شمع‌های رنگارنگ روشن می‌کنند و یک جلد قرآن کریم، آیینه، شانه، لگن، آفتابه و سجاده تمیزی را نیز آنجا قرار می‌دهند.

بعد از صرف شام، مهمان‌ها به انجام رقص و بازی و سرگرمی می‌پردازند.

در نهایت همگی به اتاقی که قاووت در آن هست می‌روند، قاشقی از پودر قاووت را در دست می‌گیرند و خواسته‌شان از خداوند را به حضرت خضر می‌گویند.

و به خانه‌های خود بر می‌گردند. بعد از آن، صاحب‌خانه در اتاق را می‌بندد و دیگر هیچ‌کس وارد اتاق نمی‌شود،

چرا که نیمه‌های شب حضرت خضر وارد اتاق شده و بعد از وضو گرفتن اقامه نماز می‌کند.

سپس قاووت  را با دستانش لمس می‌کند و یا با شلاقش روی آن خط می‌اندازد و می‌رود.

بانی نذر فردای آن روز از جمعی که دیشب در خانه‌اش بودند درخواست می‌کند تا بیایند و رد دست یا شلاق خضر را زیارت کنند.

بعد از اتمام زیارت ردّ خضر، به پودر قاووت مقداری شکر یا دوشاب و شیره می‌افزایند.

با این ترکیب خمیری تهیه می‌کنند و از خمیر برای اقوام و آشنایان می‌فرستند.

قاووت در کرمان

همانطور که گفته شد در کرمان به قاووت، قُوَّتو می‌گویند. بسیاری از کرمانی‌ها روزانه از قُوَّتو در برنامه غذایی‌شان استفاده می‌کنند.

هم‌چنین رسم است هنگامی که بانویی وضع حمل می‌کند، به او قُوَّتو می‌دهند. چرا که برای زن زائو و نوزادش بسیار مفید است.

در کرمان به قاووت، قُوَّتو می‌گویند.

چرا باید قاووت مصرف کنیم؟

قاووت، بمب انرژی گیاهی

امروزه با توجه به آلودگی‌های زیست محیطی، زندگی ناسالم شهری، مشکلات قلبی و عروقی،

شیوع گسترده بیماری‌هایی نظیر چاقی و افسردگی، تلاش فراوان افراد حامی حقوق حیوانات و… افراد زیادی سبک زندگی سالم را انتخاب می‌کنند.

سبک زندگی سالم بر پایه‌‌‌ تغذیه سالم و فعالیت بدنی مناسب است.

برای داشتن تغذیه سالم لازم است از هرم تغذیه‌ای استانداردی که توسط سازمان جهانی بهداشت تهیه شده است،

پیروی کرد. محدود کردن مصرف چربی‌های مضر که سبب انسداد شریان‌های اصلی بدن شده و خون‌رسانی به بافت‌ها را مختل می‌کنند،

جایگزین کردن چربی‌های مفید گیاهی به جای چربی حیوانی و روغن‌های اشباع یکی از راه‌های اصلاح عادات تغذیه‌ای بد است.

قاووت و گیاه خواری

ناگفته نماند برخی از افراد در همین راستا سبک تغذیه‌ای گیاهخواری و هم‌چنین وگنیسم را انتخاب می‌کنند.

ابتدا لازم است توضیحی در رابطه با تفاوت گیاهخواری و وگنیسم ارائه کنیم.

افراد وگن یا وگان نه تنها بدن هیچ‌گونه از جانوران را برای سبد غذایی خود انتخاب نمی‌کنند،

بلکه از محصولات و فرآورده‌های جانوری همچون شیر، تخم‌مرغ و کشک و… نیز استفاده نمی‌کنند.

این افراد برای تامین پروتئین، انواع اسیدهای آمینه، ویتامین‌های خانواده بی، ویتامین ای، دی، پتاسیم، منیزیم، فسفر، زینک، کلسیم، آهن، منگنز و… می‌باید جایگزین‌های گیاهی مناسب را پیدا کنند.

ترکیب قاووت برای گیاه خواران

قاووت یا همان قُوَّتو، ترکیبی است کاملا گیاهی که افراد وگان می‌توانند با مصرف آن نیاز مبرم خود به بسیاری از این موارد نام برده شده را برطرف کنند.

چرا که ترکیبی است از دانه‌های مغذی گیاهی و سرشار از پروتئین، انواع ویتامین‌های آ، ب، د، کا، ای، سی، پتاسیم، کلسیم و…

علاوه بر تمام مواردی که در این مقاله ذکر شد باید بگوییم قاووت نه تنها یکی از تنقلات مفید و سالم مخصوص به ایران است،

بلکه ترکیبی است با قدمت چند صد ساله و می‌توان گفت میراث فرهنگیِ غذاییِ گذشتگان ما است.

همان‌طور که باید در حفظ آثار باستانی و فرهنگ اصیل ایرانی بکوشیم، شایسته است تا از خوراکی‌های مفید و اصیل ایرانی نیز پاسداری کنیم.

یا مصرف و معرفی این ترکیب جادویی، هم از خواص آن بهره‌مند شوید و هم از فرهنگ غذایی غنی ایرانی حمایت کنید.